زخم دهانه رحم عارضهای است که در اثر التهاب یا آسیب به بخش انتهایی رحم به وجود میآید. این زخم معمولاً به دلیل عفونتهای باکتریایی، قارچی یا ویروسی و حتی تحریکات فیزیکی مداوم شکل میگیرد. در موارد حاد، علائمی مثل خونریزی غیرطبیعی، ترشحات زیاد و احساس درد در ناحیه لگن مشاهده میشود. درمانهای موجود شامل استفاده از آنتیبیوتیکها، جراحیهای جزئی یا روشهای جدید مانند فریز کردن زخم است. شناسایی زودهنگام زخم دهانه رحم تأثیر زیادی در پیشگیری از بروز عوارض جدی مثل بیماری التهابی لگن یا ناباروری دارد.
زخم دهانه رحم چیست
زخم دهانه رحم یا سرویسیت (Cervical ulcer) حالتی است که در آن بخش پایینی رحم که به واژن متصل میشود، دچار التهاب و آسیب میگردد. این ناحیه باریک درست مثل یک دروازه بین رحم و واژن عمل میکند. خون قاعدگی از طریق این مجرا عبور میکند و در زمان بارداری هم دهانه رحم باز میشود تا نوزاد از کانال تولد عبور کند.
سرویسیت به دو شکل حاد و مزمن بروز میکند. در نوع حاد، التهاب معمولاً ناشی از عفونت است و خیلی سریع و در مدت کوتاهی بروز میکند، اما نوع مزمن اغلب به خاطر تحریک مداوم و طولانیمدت رخ میدهد و دوره درمان آن هم طولانیتر است. بر اساس آمار، بیش از نیمی از زنان حداقل یک بار در طول زندگیشان این وضعیت را تجربه میکنند.
با توجه به اهمیت سلامت دهانه رحم، مراجعه به پزشک و درمان به موقع از بروز مشکلات جدیتر جلوگیری میکند. زخم دهانه رحم با تشخیص زودهنگام، قابل درمان بوده و جای نگرانی ندارد.
علائم زخم دهانه رحم
این عارضه در بسیاری از موارد بدون علامت ظاهر میشود. در واقع خیلی از خانمها وقتی برای انجام معاینات لگنی به دلیل مشکلات دیگر مراجعه میکنند، متوجه وجود زخم گردنه رحم هم میشوند. با این حال، اگر بیماری با نشانههای خاصی همراه بود، توجه به این علائم بسیار مهم است. هر نوع علامت غیرطبیعی را باید جدی بگیرید و هر چه سریعتر به پزشک متخصص زنان و زایمان مراجعه کنید. مخصوصا اینکه گاهی اوقات، بیماریهایی مثل پولیپ رحم، علائمی مشابه با سرویسیت ایجاد میکنند؛ بنابراین بسیار مهم است که برای تشخیص دقیق و شروع درمان مناسب، تحت نظر پزشک قرار بگیرید.
علائم زخم دهانه رحم شامل موارد زیر میشوند:
- ترشحات واژنی غیرطبیعی و زیاد که سفید، زرد یا خاکستری هستند و بوی نامطبوعی دارند.
- درد در ناحیه رحم هنگام رابطه جنسی.
- خونریزی یا لکهبینی بین دورههای پریود.
- خونریزی واژنی بعد از رابطه جنسی.
- درد شدید در زیر شکم یا لگن (در موارد نادر).
- احساس فشار یا درد در لگن یا شکم.
- رابطه جنسی دردناک.
- احساس درد در حین معاینات دهانه رحم.
- تب (بهندرت).
- تکرر ادرار یا دفع ادرار دردناک.
- سوزش و خارش واژن.
درمان زخم دهانه رحم
اولین قدم برای درمان سرویسیت، مراجعه به جراح و متخصص زنان، زایمان و لاپاراسکوپی مثل خانم دکتر گیتی قیاسی است که یکی برترین جراح لاپاراسکوپی در تهران به حساب می آیند. پزشک برای تشخیص زخم گردنه رحم از روشهای مختلفی مثل معاینه بالینی، تست پاپ اسمیر، کولپوسکوپی، بیوپسی، آزمایش ادرار، خون و آزمایش عفونتهای مقاربتی استفاده میکند. بعد از بررسی دلیل و شدت زخم، روند درمان آغاز میشود. نکته بسیار مهم این است که همسر فرد نیز حتماً باید در روند درمان به صورت همزمان معالجه شود.
درمان این عارضه از طریق روشهای زیر صورت میگیرد:
- درمان با آنتیبیوتیک: در صورت تشخیص عفونت باکتریایی، پزشک آنتیبیوتیک تجویز میکند. این درمان برای خانمهایی که زیر ۲۵ سال هستند یا روابط جنسی پرخطر دارند، حتی اگر باکتریها در آزمایشها مشاهده نشوند، ضروری است.
- درمانهای ضد قارچ و ضد ویروسی: اگر زخم به دلیل عفونتهای قارچی یا ویروسی باشد، پزشک داروهای ضد قارچ یا ضد ویروسی را تجویز میکند.
- جراحی: اگر درمانهای دارویی مؤثر نباشند، پزشک از روشهای جراحی مثل لیزر یا فریز سرویسیت برای درمان استفاده میکند. لیزر برای از بین بردن بافت آسیبدیده و بهبود زخم سرویکس مؤثر است.
- برداشتن رحم: در موارد نادر و بسیار شدید که زخمهای دهانه رحم به عفونتهای مزمن تبدیل شوند یا خطر سرطانی شدن وجود داشته باشد، پزشک رحم را برمیدارد. جراحی برداشتن رحم زمانی انجام میشود که سایر درمانها جواب ندهند و زندگی فرد در معرض خطر باشد.
زخم دهانه رحم چقدر طول میکشه خوب بشه
معمولاً 4 تا 6 هفته طول میکشد تا زخم دهانه رحم به طور کامل بهبود یابد. عوامل مختلفی روی کوتاه یا بلند شدن دوره بهبودی اثر میگذارند. یکی از این عوامل، سن بیمار است. با بالا رفتن سن، سیستم ایمنی بدن ضعیفتر میشود و درمان بیماریها به زمان بیشتری نیاز خواهد داشت. علاوه بر این، وضعیت سلامت عمومی فرد هم نقش زیادی در سرعت بهبودی دارد. افراد سالم در مقایسه با خانمهایی که بیماریهای مزمن یا اضافه وزن دارند، زودتر از این بیماری خلاصی پیدا میکنند. رعایت مراقبتهای بعد از جراحی و رژیم غذایی مناسب نیز در کوتاه شدن زمان بهبودی سرویسیت مؤثر هستند.
درمان زخم دهانه رحم در طب سنتی
به جز روشهای پزشکی گفته شده، برخی درمانهای سنتی هم برای این بیماری وجود دارد. نکته بسیار مهم این است که قبل از اقدام به هر کاری، حتماً باید از پزشکتان درباره مؤثر بودن درمانهای خانگی سرویسیت سؤال کنید. این درمانهای جایگزین هنوز به طور علمی اثبات نشدهاند و به عنوان خط اول درمان سرویسیت به کار نمیروند. علاوه بر این، چنین درمانهایی به تنهایی نمیتوانند زخم گردنه رحم یا عفونت واژن را درمان کنند و حتماً نیاز به مصرف داروهای خاص دارند.
برخی از روشهای سنتی درمان زخم گردنه رحم شامل موارد زیر میشوند:
- داروهای سنتی چینی: گیاهان دارویی چینی خاصیت ضدالتهابی دارند و به بهبود سرویسیت کمک میکنند.
- پروبیوتیکها: مصرف ماستهای پروبیوتیک التهابهای دهانه رحم ناشی از عفونتهای باکتریایی را درمان میکند.
- سیر: سیر به دلیل خواص ضدباکتریاییاش، عفونتها و التهابهای رحم را از بین میبرد.
- چای سبز: نوشیدن چای سبز به سلامت رحم کمک کرده و ریسک ابتلا به مشکلات تخمدان و سرطانهای رحم را کاهش میدهد.
- جوش شیرین: خاصیت قلیایی جوش شیرین عفونتها و قارچهای رحم را از بین میبرد و التهابها را درمان میکند.
- جوشانده پوست انار: جوشانده پوست انار ترشحات غیرطبیعی رحم را از بین میبرد و عفونتهای واژن را درمان میکند.
- روغن حیوانی: مصرف روغن حیوانی هم به درمان این عارضه کمک کرده و التهابهای ناشی از عفونتهای مقاربتی را کاهش میدهد.
- رعایت بهداشت واژن: استفاده از لباس زیر نخی، پرهیز از مواد حساسیتزا و استفاده از کاندوم در رابطه جنسی، سلامت واژن را حفظ میکند.
بهترین دارو برای زخم دهانه رحم
اینکه چه دارویی به عنوان بهترین داروی درمان زخم دهانه رحم در نظر گرفته شود، به عامل ایجادکننده بیماری و تشخیص پزشک متخصص بستگی دارد. در بیشتر موارد، عفونتهای باکتریایی عامل اصلی بروز زخم دهانه رحم هستند. در این شرایط، پزشک آنتیبیوتیکهای مناسب را تجویز میکند تا عفونت از بین برود. این داروها معمولاً در مدت زمان 1 تا 2 هفته به بیمار داده میشوند تا زخم بهبود یابد.
اگر عامل زخم قارچ یا ویروس باشد، پزشک داروهای ضدقارچ یا ضدویروسی را تجویز میکند تا عفونت به سرعت درمان شود. این داروها بهطور مستقیم با عامل عفونت مقابله کرده و زخم را درمان میکنند. اگر زخم به دلیل حساسیت به کاندوم یا مواد اسپرمکش ایجاد شده باشد، باید استفاده از این موارد را کنار بگذارید تا از بروز دوباره زخم جلوگیری شود.
نزدیکی با وجود زخم دهانه رحم
سؤالی که برای خیلی از خانمهای مبتلا به زخم سرویکس پیش میآید این است که آیا میتوان با وجود زخم دهانه رحم، رابطه جنسی داشت؟ اگر درمانتان را به تازگی شروع کردهاید و هنوز در حال مصرف دارو هستید، باید تا اتمام دوره درمان از رابطه جنسی خودداری کنید؛ چون هر نوع تحریک و تماسی با احتمال خونریزی یا تشدید زخم همراه است. در این شرایط، تماس جنسی نه تنها باعث تشدید علائم شما میشود، بلکه احتمال ابتلا به عفونت را هم افزایش میدهد. در صورتی که پزشک اجازه انجام این کار را داده، با رعایت دستورات توصیه شده و نکات بهداشتی میتوانید رابطه جنسی داشته باشید، در غیر این صورت باید تا پایان درمان صبر کنید.
آیا زخم دهانه رحم خطرناک است؟
این بیماری معمولاً به درمان پاسخ خوبی میدهد و با مصرف دارو خطر آن از بین میرود، اما از آنجایی که عامل ایجادکننده زخم گردنه رحم، عفونت یا بیماریهای مقاربتی است، در صورت عدم درمان به مشکلات جدی و خطرناکی مثل التهاب لگن یا ناباروری منجر میشود. در موارد نادر و زمانی که عامل ایجادکننده بیماری ویروس HPV باشد نیز احتمال ابتلای فرد به سرطان رحم وجود دارد. برای همین بسیار مهم است که هر نوع علامت غیر طبیعی اعم از ترشحات واژن، درد هنگام مقاربت و یا خونریزی و لکه بینی غیر طبیعی را جدی بگیرید و برای بررسی بیشتر به پزشک متخصص مراجعه نمایید.
بهترین دکتر زخم دهانه رحم در تهران
خانم دکتر گیتی قیاسی، متخصص زنان، زایمان و لاپاراسکوپی، با سالها تجربه در زمینه درمان مشکلات زنان، یکی از بهترین انتخابها برای درمان زخم دهانه رحم در تهران هستند. مهارت ایشان در تشخیص دقیق و ارائه روشهای درمانی مؤثر در کنار اخلاق حرفهایشان باعث شده تا بیماران زیادی برای درمان به ایشان اعتماد کنند. خانم دکتر با صبر و حوصله زیاد به مشکلات و سؤالات شما گوش میدهند و در طول درمان همیشه راهنماییهای لازم را ارائه میکنند. با مراجعه به مطب خانم دکتر قیاسی واقع در تهران، میدان آرژانتین، ابتدای خیابان الوند، ساختمان مرکزی پزشکان، طبقه دوم، ضمن برخورداری از راهنماییهای دقیق، میتوانید روند درمان و بهبودیتان را با آرامش خاطر طی کنید.
سؤالات متداول
برای پیشگیری از زخم دهانه رحم چه باید کرد؟
هنگام رابطه جنسی از کاندوم استفاده کنید تا از انتقال عفونتهای مقاربتی جلوگیری شود. واکسن HPV نیز از ابتلا به ویروسهایی که عامل زخم و سرطان دهانه رحم هستند، پیشگیری میکند. همچنین انجام منظم آزمایش پاپ اسمیر و رعایت بهداشت فردی، مانند شستن ناحیه تناسلی با آب گرم و صابون ملایم، بسیار مؤثر است.
چرا زخم دهانه رحم میگیریم؟
دلیل این اتفاق، ابتلا به عفونتهای مقاربتی مثل کلامیدیا، سوزاک یا ویروس HPV است. تغییرات هورمونی، حساسیت به مواد بهداشتی یا کاندوم، آسیبهای فیزیکی ناشی از زایمان یا روابط جنسی، بهداشت نامناسب و دیابت کنترلنشده از دیگر عوامل ابتلا به سرویسیت هستند.
چه کسانی بیشتر در معرض این بیماری قرار دارند؟
خانمهایی که رفتارهای پرخطر جنسی یا شرکای جنسی متعدد دارند، کسانی که رابطه جنسی محافظت نشده دارند یا از سنین پایین شروع به برقراری رابطه جنسی میکنند و همینطور کسانی که سابقه ابتلا به عفونتهای جنسی را دارند بیشتر در معرض ابتلا به زخم گردنه رحم قرار میگیرند.
توصیههای نهایی برای زخم دهانه رحم
عدم درمان به موقع زخم گردنه رحم باعث بروز مشکلاتی مثل التهاب لگن، ناباروری و حتی در موارد خاص، منجر به بروز سرطان میشود. رعایت نکات بهداشتی، خودداری از روابط جنسی پرخطر، واکسن اچ پی وی و انجام منظم تست پاپ اسمیر در پیشگیری از ابتلا به این بیماری تأثیر زیادی دارند. بسیار مهم است که هر گونه علائم غیرطبیعی مثل ترشحات غیر عادی واژن، لکه بینی، خونریزی و یا درد را جدی گرفته و هر چه سریعتر برای درمان به متخصص زنان و زایمان مراجعه کنید. درمان به موقع این بیماری از بروز عوارض خطرناک جلوگیری میکند و کیفیت زندگی شما را بهبود میبخشد.