درآوردن رحم یا هیسترکتومی

درآوردن رحم یا هیسترکتومی، نوعی روش جراحی است که در آن قسمتی یا تمام رحم از بدن خارج می‌شود. دلایل متعددی برای این عمل وجود دارد که از جمله آن‌ها می‌توان به سرطان‌های زنانه، فیبروم‌های رحمی، آندومتریوز و افتادگی رحم اشاره کرد. هیسترکتومی به روش‌های مختلفی انجام می‌شود و انتخاب روش مناسب آن بستگی به شرایط بیمار دارد. در این جراحی، علاوه بر رحم، گاهی تخمدان‌ها و سایر اندام‌های مرتبط هم برداشته می‌شوند. مراقبت‌های پس از عمل مثل استراحت کافی، تغذیه مناسب و پرهیز از رابطه جنسی تا حدود 8 هفته بعد از جراحی، برای جلوگیری از عوارضی مثل خونریزی، لختگی خون و عفونت بسیار مهم اند.

عمل درآوردن رحم

درآوردن رحم یا هیسترکتومی (Hysterectomy) نوعی جراحی مخصوص خانم‌ها است که در آن قسمتی از رحم یا تمام آن از بدن فرد خارج می‌شود. پزشک از این روش برای درمان بیماری‌های مختلف رحم و در شرایطی که سایر روش‌ها پاسخگو نباشند، استفاده می‌کند. اگر برایتان سؤال است که چرا هیسترکتومی انجام می‌شود باید بگوییم که دلایل مختلفی وجود دارد که باعث می‌شوند رحم یک خانم برداشته شود. این دلایل شامل موارد زیر می‌شوند:👇

سرطان‌های زنانه :

در صورتی که فرد به سرطان رحم، دهانه رحم یا سرطان تخمدان مبتلا باشد، هیسترکتومی جزء یکی از گزینه‌های درمانی اصلی و قطعی در نظر گرفته می‌شود. بسته به نوع سرطان و میزان پیشرفت آن، پزشک از روش‌های دیگری مثل شیمی‌درمانی یا پرتودرمانی در کنار هیسترکتومی استفاده می‌کند.

فیبروم‌های رحمی

فیبروم تومور خوش خیمی است که با علائمی مثل خونریزی‌های مداوم، درد‌های لگنی و کم‌خونی بروز می‌کند. برخلاف پولیپ رحم که معمولاً با روش‌های کم تهاجمی درمان می‌شود، فیبروم رحم به خاطر اندازه بزرگتر و علائم شدیدترش، گاهی به درمان‌های جدی‌تر مثل خارج کردن رحم نیاز دارد.

آندومتریوز

در این بیماری، بافت مشابه پوشش داخلی رحم در جایی خارج از رحم رشد می‌کند. در صورتی که دارودرمانی یا جراحی نتوانند علائم آندومتریوز را بهبود ببخشند، هیسترکتومی همراه با برداشتن تخمدان‌ها و لوله‌های فالوپ نیاز خواهد بود.

افتادگی رحم

وقتی رباط‌ها و بافت‌های حمایت‌کننده رحم ضعیف می‌شود و رحم به سمت پایین و به داخل واژن فرو می‌رود، افتادگی رحم یا همان پرولاپس رحم رخ می‌دهد. این اتفاق، مشکلاتی مثل بی اختیاری ادرار و فشار روی ناحیه لگن ایجاد می‌کند. در چنین شرایطی، پزشک جراحی درآوردن رحم را توصیه می‌کند.

خونریزی غیرطبیعی واژن

اگر بیمار به خونریزی‌های شدید یا طولانی مدت دچار شده و یا پریود‌های نامنظمی دارد که با هیچ روشی درمان نمی‌شوند، هیسترکتومی به عنوان یک درمان مؤثر در نظر گرفته می‌شود.

درد مزمن لگن

گاهی اوقات، خارج کردن رحم آخرین راه درمان برای خانم‌هاییست که از درد لگن ناشی از مشکلات رحم رنج می‌برند. در مواردی که درد مزمن لگن به دلیل بیماری‌های غیر رحمی باشد، معمولاً پزشک از روش‌های دیگری برای درمان استفاده می‌کند.

 

هیستروکتومی چیست

همانطور که در بخش قبلی هم اشاره کردیم، هیستروکتومی به معنی عمل درآوردن رحم است. بعد از مراجعه به خانم دکتر گیتی قیاسی– متخصص زنان، زایمان و لاپاراسکوپی- ایشان علائمی مثل خونریزی‌های غیرطبیعی، درد‌های مزمن لگن یا سایر مشکلات رحم را ارزیابی کرده و با معاینه فیزیکی، سونوگرافی، آزمایش خون و یا در برخی موارد، بیوپسی رحم، تشخیص می‌دهند که آیا نیاز به عمل هیسترکتومی هست یا نه و اگر نیاز باشد، کدام نوع هیسترکتومی مناسب‌تر است.

انواع هیسترکتومی

این عمل به 4 روش اصلی انجام می‌شود که عبارتند از:

• هیسترکتومی کامل: در این روش، رحم و دهانه رحم برداشته می‌شوند، اما تخمدان‌ها دست‌نخورده باقی می‌مانند. از این روش معمولاً برای درمان مشکلات مختلف رحم، از جمله برخی سرطان‌ها و فیبروم‌ها استفاده می‌شود.
• هیسترکتومی جزئی: در این نوع هیسترکتومی، فقط قسمت بالایی رحم برداشته می‌شود، ولی دهانه رحم باقی می‌ماند. این روش معمولاً زمانی استفاده می‌شود که نیازی به برداشتن تمام رحم نباشد.
• هیسترکتومی رادیکال: در این نوع جراحی، علاوه بر رحم و دهانه رحم، بافت‌های اطراف رحم و قسمت بالایی واژن نیز برداشته می‌شوند. این روش عمدتاً برای درمان سرطان‌های رحم یا سایر مشکلات پیچیده استفاده می‌شود.
• هیسترکتومی واژینال: این روش از طریق واژن انجام می‌شود و نیازی به برش شکم نیست. این نوع جراحی برای بیمارانی که دچار افتادگی رحم هستند یا مشکلات مشابه دارند، انتخاب مناسبی است. به دلیل کم‌تهاجمی بودن، این روش دوره نقاهت کوتاه‌تری دارد.

آیا امکان برداشت تخمدان ها در طی هیسترکتومی وجود دارد؟

برداشتن تخمدان ها یا عدم برداشتن آن ها کاملاً وابسته به دلیل انجام این جراحی است، امکان دارد تخمدان ها به منظور کاهش ریسک سرطان برداشته شوند.

با برداشتن تخمدان ها از میزان ترشح هورمون استروژن در خانم هایی که هنوز یائسه نشده اند کم شده یا ممکن است ترشح این هورمون در آن ها به طور کامل قطع شود. هورمون استروژن از خانم ها در برابر ابتلا به پوکی استخوان و بیماری های قلبی محافظت می نماید.

مطالعات اخیر نشان می دهند برداشتن لوله های رحم به تنهایی به همراه حفظ تخمدان ها قادر به کاهش ریسک شایع ترین نوع سرطان تخمدان که به طور معمول از لوله های رحمی شروع می شود می باشد.

عوارض بعد از عمل برداشتن رحم و تخمدان

احتمالاً برایتان این سؤال پیش می‌آید که برداشتن رحم چه عوارضی دارد؟ درست مثل هر جراحی دیگری، این عمل هم با خطرات و عوارض خاص خودش همراه است. این عوارض گاهی بلافاصله بعد از عمل و در برخی موارد هم با گذشت چند روز از جراحی بروز می‌کنند. انتخاب جراح مناسب، نقش بسیار زیادی در پیشگیری از بروز عوارض خطرناک و کسب نتیجه موفقیت‌آمیز دارد.

عوارض برداشتن رحم شامل موارد زیر می‌شوند:

• خونریزی
• حساسیت به بیهوشی
• عفونت
• لخته شدن خون
• آسیب دیدگی میزنای (لوله‌ای که ادرار را از کلیه به مثانه می‌رساند)
• آسیب دیدن مثانه یا روده‌ها
• مشکلات واژن
• یائسگی زودرس
• نارسایی تخمدان
• بی‌اختیاری ادرار
• افتادگی واژن
• درد‌های مزمن

 

بعد از عمل برداشتن رحم چه باید کرد

بسیار مهم است که بعد از جراحی، دستورالعمل‌ها و مراقبت‌های بعد از هیسترکتومی را رعایت کنید. این مراقبت‌ها نه تنها در پیشگیری از بروز عوارض جانبی نقش مهمی ایفا می‌کنند، بلکه در بهبود هر چه سریعتر شما و کوتاه شدن دوره نقاهتتان هم مؤثرند. بدن شما طی این عمل دستخوش تغییرات زیادی می‌شود و برای ترمیم بافت‌های جراحی شده به حدود 6 تا 8 هفته زمان نیاز دارد.

اگر برایتان سؤال است که بعد از عمل برداشتن رحم چه باید کرد، موارد زیر را به خاطر بسپارید:

1. عدم مصرف غذا‌های مضر: از مصرف غذا‌های فرآوری‌شده، لبنیات، گوشت گاو و گوسفند، شیرینی‌جات و غذا‌های سفت و کم‌آب خودداری کنید.
2. فعالیت بدنی: هر روز پیاده‌روی سبک داشته باشید. این کار به بهبود گردش خون کمک می‌کند. در ضمن، تا زمانی که پزشک اجازه نداده، از بلند کردن اشیاء سنگین و انجام فعالیت‌های سنگین خودداری کنید.
3. استراحت و خواب کافی: اگر احساس خستگی می‌کنید، به اندازه کافی بخوابید و استراحت کنید تا بدنتان فرصت بهبودی پیدا کند.
4. مراقبت از محل بخیه‌ها: محل بخیه‌ها را تمیز و خشک نگه دارید. یادتان باشد که نباید ناحیه عمل را با پراکسید هیدروژن و الکل بشویید.
5. مصرف دارو‌ها: دارو‌های تجویز شده را طبق دستور پزشک مصرف کنید.
6. محدودیت در فعالیت‌های روزانه: از انجام فعالیت‌هایی که فشار زیادی به بدن وارد می‌کنند، مثل دوچرخه‌سواری، وزنه‌برداری و فعالیت‌های هوازی سنگین خودداری کنید.
7. مراقبت از خونریزی: اگر خونریزی خفیف واژینال داشتید از نوار بهداشتی استفاده کنید و بدون مشورت با پزشک از تامپون و دوش واژینال استفاده نکنید.
8. خودداری از حمام کردن: تا دو هفته پس از عمل، از حمام کردن خودداری کنید.

برداشتن رحم بخاطر فیبروم

فیبروم توده‌ای غیر سرطانی است که بر اثر رشد غیر طبیعی بافت‌ها در دیواره رحم تشکیل می‌شود. علت دقیق این عارضه هنوز مشخص نیست، اما ژنتیک فرد و تغییرات هورمونی، نقش بسزایی در ابتلای خانم‌ها به فیبروم دارند. فیبروم در برخی خانم‌ها هیچ علامتی ایجاد نمی‌کند؛ بنابراین بیمار از وجود آن باخبر نمی‌شود. اما برخی از خانم‌ها دچار خونریزی شدید، درد لگنی، فشار روی مثانه و یبوست می‌شوند.

درمان‌های مختلفی از جمله مصرف دارو‌های هورمونی و جراحی‌های کم تهاجمی برای درمان فیبروم وجود دارد. اگر اندازه فیبروم آنقدر بزرگ باشد که به هیچ درمانی پاسخ ندهد و یا علائمش بسیار شدید باشند، پزشک به هیسترکتومی متوسل می‌شود. از آنجایی که طی این جراحی، رحم خارج می‌شود، امکان بارداری در آینده برای خانم وجود نخواهد داشت. برای همین، قبل از تصمیم‌گیری برای برداشتن رحم بخاطر فیبروم، پزشک تمام گزینه‌های درمانی موجود را بررسی می‌کند.

جراحی درآوردن رحم

بسته به شرایط بیمار و علت انجام جراحی، پزشک از روش‌های مختلفی برای خارج کردن رحم استفاده می‌کند. این روش‌ها بر اساس اندازه رحم، سایر بیماری‌های موجود و وضعیت سلامتی بیمار انتخاب می‌شوند. برخی از این روش‌ها کم‌تهاجمی هستند و دوران نقاهت کوتاه‌تری دارند، اما برخی دیگر نیاز به جراحی باز دارند.

به طور کلی، جراحی بیرون آوردن رحم از طریق یکی از روش‌های زیر انجام می‌شود:

هیسترکتومی شکمی

در این روش، جراح یک برش بزرگ روی شکم ایجاد می‌کند و رحم را بیرون می‌آورد. این جراحی، اغلب در مواردی که رحم بزرگ شده یا چسبندگی شدید دارد، انجام می‌شود. هیسترکتومی شکمی به دلیل ماهیت جراحی باز، دوره نقاهت طولانی‌تر و درد بیشتری نسبت به سایر روش‌ها دارد. پزشکان این روش را برای شرایط پیچیده مثل سرطان رحم یا فیبروم‌های بزرگ توصیه می‌کنند.

هیسترکتومی واژینال

در این روش، پزشک رحم را از طریق واژن خارج می‌کند، بنابراین نیازی به ایجاد برش روی شکم نیست. این روش معمولاً کم‌تهاجمی‌تر است، خونریزی کمتری دارد و دوره نقاهت آن هم کوتاه‌تر از روش شکمی است. افرادی که افتادگی رحم یا مشکلات غیرپیچیده دارند، گزینه مناسبی برای این نوع جراحی هستند.

هیسترکتومی لاپاراسکوپی

در هیسترکتومی لاپاراسکوپی، پزشک چند برش کوچک روی شکم ایجاد کرده و با کمک لاپاراسکوپ، رحم را خارج می‌کند. این روش نسبت به هیسترکتومی شکمی درد و جای زخم کمتری داشته و بیمار سریع‌تر به فعالیت‌های روزمره بازمی‌گردد. به دلیل دقت بالای لاپاراسکوپی، آسیب به بافت‌های اطراف کمتر است و بهبودی زودتر اتفاق می‌افتد.

 

عمل برداشتن رحم با لیزر

جراحی رحم با لیزر یکی از روش‌های مدرن و کم‌تهاجمی برای درمان مشکلاتی مانند فیبروم‌های رحمی، خونریزی‌های شدید قاعدگی و اندومتریوز است. در این تکنیک، جراح با استفاده از لاپاراسکوپ که مجهز به دوربین است، داخل شکم را مشاهده کرده و با کمک لیزر، بافت‌های اضافی را برش داده یا تبخیر می‌کند. این فرآیند کم‌تهاجمی بوده و نیاز به برش‌های بزرگ ندارد؛ بنابراین عوارض کمتری نسبت به جراحی‌های باز دارد.

عمل رحم با لیزر برای درمان مشکلاتی مثل فیبروم‌های رحمی، خونریزی شدید قاعدگی، اندومتریوز، آدنومیوز و پولیپ‌های رحمی کاربرد دارد. این روش با کاهش خونریزی و عوارض، کیفیت زندگی بیمار را بهبود می‌بخشد و روند بهبودی را سریع‌تر می‌کند. لیزر با دقت بالا، بافت‌های اضافی را از بین می‌برد و جای زخم کمتری باقی می‌گذارد.

آیا برداشتن رحم در رابطه زناشویی تأثیر دارد

اگر طی جراحی، فقط رحم خارج شود، میل جنسی بیمار بعد از عمل تفاوتی نخواهد داشت. اما در مواقعی که علاوه بر رحم، تخمدان‌ها هم خارج می‌شوند، بیمار با کاهش میل جنسی به خاطر تغییر در ترشح هورمون‌های استروژن و پروژسترون مواجه می‌شود. علاوه بر این، بعد از خارج کردن رحم، بیمار دچار یائسگی زودرس می‌شود. این اتفاق نیز به نوبه خود مشکلاتی مثل کاهش میل جنسی، خشکی واژن و تغییرات ظاهری در ناحیه تناسلی را به همراه می‌آورد که گاهی روی اعتماد به نفس خانم‌ها اثر منفی می‌گذارد. اما این موارد به معنی پایان یافتن زندگی جنسی بیماران نیست.

نکته مهم این است که بعد از جراحی، باید اجازه بدهید واژن و بافت‌های آسیب دیده به طور کامل بهبود پیدا کنند و در این مدت از رابطه جنسی پرهیز کنید. خیلی از خانم‌ها با گذشت 6 تا 8 هفته بعد از هیسترکتومی، روابط جنسی خودشان را از سر می‌گیرند و با مشکلی هم مواجه نمی‌شوند. اگر بیمار در این زمینه به مشکل برخورد کرد، پزشک استفاده از دارو‌های هورمونی را تجویز می‌کند.

آیا عمل برداشتن رحم یا هیسترکتومی موجب یائسگی می شود؟

همانطور که گفتیم تمام خانم هایی که اقدام به درآوردن رحم خود می کنند دیگر چرخه قاعدگی نداشته و دچار عادت ماهیانه نخواهند شد.

بروز دیگر علائم یائسگی در فرد بستگی به خارج کردن یا نکردن تخمدان ها در حین هیسترکتومی دارد.چنانچه تخمدان ها در طی هیسترکتومی خارج نشوند روند تولید هورمون در افراد تغییری ایجاد نکرده و در نتیجه دیگر علائم یائسگی در آن ها بروز نخواهد کرد. البته باید گفت خانم هایی که اقدام به درآوردن رحم کرده اند چند سال زودتر از متوسط سن یائسگی علائم آن را تجربه خواهند کرد.

همچنین به دلیل اینکه ممکن است حین هیسترکتومی جریان خون به تخمدان ها مسدود شده باشد لذا امکان دارد فرد دچار گر گرفتگی که یکی از نشانه های یائسگی است شود که این عارضه موجب جلوگیری از آزادسازی استروژن توسط تخمک ها می شود.

چنانچه در طی جراحی هر دو تخمدان برداشته شوند علائم یائسگی بلافاصله در فرد بروز خواهند کرد زیرا سطح هورمون ها بدون تخمدان ها سریعاً افت خواهند کرد

 

بهترین دکتر برداشتن رحم در تهران

تشخیص دقیق بیماری‌های رحمی و انتخاب درمان مناسب برای هر بیمار از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. در این راستا، خانم دکتر گیتی قیاسی، متخصص زنان، زایمان و لاپاراسکوپی، با بهره‌گیری از روش‌های پیشرفته مثل هیستروسکوپی، به تشخیص و درمان مشکلات رحمی و سایر بیماری‌های زنان از جمله کیست تخمدان، کیست بارتولن و زخم دهانه رحم می‌پردازند. ایشان با سال‌ها تجربه جراحی‌های لاپاراسکوپی، بهترین راهکار‌های کم‌تهاجمی و مؤثر را برای بیماران خود فراهم می‌کنند. خانم دکتر قیاسی نه تنها از نظر علمی و تخصصی در حوزه زنان برجسته هستند، بلکه با اخلاق حرفه‌ای، حوصله و صبر زیادی که دارند، تجربه‌ای راحت و آرامش‌بخش برای بیماران عزیز رقم می‌زنند.

سؤالات متداول

آیا بعد از برداشتن رحم واژن گشاد می‌شود؟

خیر. این جراحی به طور مستقیم باعث گشاد شدن واژن نمی‌شود، اما گاهی باعث تغییراتی در ساختار و عملکرد ناحیه تناسلی می‌شود که آن هم موقتی است. اگر حس می‌کنید اندام تناسلی‌تان بعد از این جراحی گشاد شده، از تمرینات کگل استفاده کنید.

علت بزرگ شدن شکم بعد از عمل هیسترکتومی چیست؟

یکی از دلایل بزرگی شکم بعد از عمل هیسترکتومی، نفخ و گاز شکم ناشی از یبوست است که به دلیل استفاده از بیهوشی و دارو‌های مسکن پس از جراحی رخ می‌دهد. التهاب و بافت اسکار و در موارد نادر، آسیب به روده‌ها هم از جمله سایر دلایل این مسأله هستند.

مدت زمان عمل برداشتن رحم چقدر است؟

اینکه عمل هیسترکتومی چقدر طول می‌کشد به اندازه رحم، نوع جراحی (هیسترکتومی جزئی، کامل یا لاپاراسکوپی) و وضعیت بیمار بستگی دارد. به طور کلی این جراحی چیزی بین 1 تا 3 ساعت زمان می‌برد.

آیا این عمل باعث یائسگی می شود؟

تمام زنانی که عمل هیسترکتومی انجام می دهند، دیگر دوره های عادت ماهانه نخواهند داشت. اینکه آیا دیگر علائم یائسگی را نیز بعد از این عمل تجربه کنید یا نه، به این امر بستگی دارد که پزشک طی عمل تخمدان های شما را نیز برداشته باشد یا خیر. اگر طی عمل هیسترکتومی، تخمدان ها برداشته نشوند، سایر علائم یائسگی در شما بلافاصله بروز نخواهد کرد. اما ممکن است این علائم را چند سال زودتر از سن متوسط یائسگی (۵۲ سالگی) تجربه کنید. از آنجا که رحم شما برداشته می شود، از آن پس دیگر عادت ماهانه نخواهید داشت و نمی توانید باردار شوید. اما تخمدان های شما ممکن است همچنان هورمون ها تولید کنند.

بنابراین ممکن است دیگرعلائم یائسگی را نداشته باشید. در این شرایط ممکن است گاهی دچار گُرگرفتگی شوید که یکی از علائم یائسگی است. این امر به این علت است که معمولا جراحی خون رسانی به تخمدان ها را قطع می کند. این مسئله می تواند مانع ترشح استروژن از تخمدان ها شوداگر هر دو تخمدان در طول هیسترکتومی برداشته شوند، شما دیگر عادت ماهیانه نخواهید داشت و ممکن است بلافاصله سایر علائم یائسگی را نیز داشته باشید. به دلیل کاهش ناگهانی سطح هورمون ها، به واسطه عدم وجود تخمدان ها، این علائم ممکن است قوی تر از یائسگی طبیعی باشند.

توصیه‌های نهایی در خصوص جراحی برداشتن رحم

هیسترکتومی در کنار تمام فواید خود، خطرات و عوارضی را به همراه دارد که باید با دقت بررسی شوند. از جمله این عوارض می‌توان به خونریزی، عفونت، آسیب به سایر اندام‌ها و مشکلات یائسگی زودرس اشاره کرد.که پیشنهاد میکنیم قبل از انجام این عمل با خانم دکتر گیتی قیاسی به صورت تخصصی مشاوره رایگان دریافت کنید. بعد از این جراحی، خانم‌ها قدرت بارداریشان را از دست می‌دهند، اما بسیاری از بیماران با گذراندن دوران نقاهت می‌توانند رابطه جنسی عادی خود را از سر بگیرند. در صورت بروز هر نوع مشکل در این زمینه یا مشاهده عوارض جانبی خاص حتماً باید پزشکتان را در جریان بگذارید.