راه های پیشگیری از بی اختیاری ادرار

  بی اختیاری ادراری (از دست دادن کنترل مثانه) یکی از مشکلات شایع و اغلب شرم‌سارکننده است. شدت این وضعیت از تخلیه‌ی ناگهانی ادرار هنگام سرفه یا عطسه تا نیاز مبرم به تخلیه‌ی ادرار که فرد فرصت رفتن به توالت را پیدا نمی‌کند متغیر است. اگرچه بی اختیاری ادراری با بالا رفتن سن بیشتر رخ می‌دهد، این وضعیت پیامد حتمی مسن شدن نیست.

انواع و علائم بی اختیاری ادراری

بسیاری از افراد گاهی با تخلیه‌ی کمی ادرار رو به رو می‌شوند. دسته‌ی دیگر مرتبا مقدار کم یا متوسطی از ادرار را بی‌اختیار دفع می‌کنند.

انواع بی اختیاری ادراری شامل موارد زیر است:

بی اختیاری استرس: هنگام سرفه، عطسه، خنده، ورزش یا بلند کردن وسایل سنگین به مثانه فشار می‌آید و ادرار تخلیه می‌شود. بی اختیاری مبرم: نیاز ناگهانی و مبرم به تخلیه‌ی ادرار که با دفع ناخودآگاه همراه است. در اغلب موارد، شامل سرتاسر شب، نیاز به دفع ادرار دارید. ممکن است بی اختیاری مبرم در اثر بیماری خفیف مانند عفونت یا بیماری شدید مانند اختلال عصبی یا دیابت رخ دهد. بی اختیاری سرریز: مدام یا مکررا با دفع ادرار روبه رو هستید زیرا مثانه به طور کامل تخلیه نمی‌شود. بی اختیاری طبیعی: نقص فیزیکی یا روانی مانع از رسیدن به موقع شما به توالت می‌شود. مثلا، اگر دچار آرتریت شدید باشید، نمی‌توانید شلوار خود را به سرعت باز کنید. بی اختیاری چندگانه: بیش از یک نوع بی اختیاری ادراری را تجربه می‌کنید.

زمان مراجعه به پزشک

ممکن است برای در میان گذاشتن بی اختیاری با پزشک احساس معذب بودن به شما دست دهد. اما اگر بی اختیاری مکررا رخ می‌دهد یا کیفیت زندگی شما را تحت الشعاع قرار داده است، باید به پزشک مراجعه کنید زیرا بی اختیاری ادراری: می‌تواند نشان دهنده‌ی بیماری زمینه‌ای جدی‌تری باشد باعث می‌شود فعالیت‌هایتان را محدود کنید و کم‌تر در تعاملات اجتماعی مشارکت داشته باشید خطر زمین خوردن در افراد مسن را بالا می‌برد زیرا برای رسیدن به توالت تعجیل می‌کنند

علل بی اختیاری ادراری

بی اختیاری ادراری یک بیماری نیست، بلکه یک علامت است. ممکن است این وضعیت در اثر عادات روزمره، بیماری زمینه‌ای یا مشکل فیزیکی رخ دهد. پزشک با معاینه‌ی دقیق می‌تواند علت بی اختیاری را تشخیص دهد.

بی اختیاری ادراری موقتی

بعضی از نوشیدنی‌ها، غذاها و داروها به عنوان ملین عمل می‌کنند و باعث تحریک مثانه می‌شوند به طوری که حجم ادرار افزایش می‌یابد. از جمله: الکل کافئین نوشیدنی‌های گازدار و آب گازدار شیرین کننده‌های مصنوعی شکلات فلفل چیلی غذاهای تند، شیرین یا اسیدی به خصوص مرکبات داروهای قلب و فشار خون، آرام بخش و داروهای شل کننده‌ی عضلات دوز بالای ویتامین ث

بی اختیاری ادراری دائمی

ممکن است بی اختیاری ادراری تبدیل به وضعیت دائمی شود که علت آن نوعی مشکل فیزیکی زمینه‌ای یا بروز برخی تغییرات است. مانند: حاملگی: تغییرات هورمونی و افزایش وزن جنین منجر به بی اختیاری استرس می‌شود. زایمان: زایمان طبیعی عضلات مورد نیاز برای کنترل مثانه را ضعیف می‌کند و به اعصاب و بافت محافظتی مثانه آسیب می‌زند. درنتیجه کف لگن دچار افتادگی می‌شود. با افتادگی لگن، مثانه، رحم، رکتوم یا روده‌ی کوچک از جایگاه اصلی خود به سمت پایین فشار داده می‌شوند و به واژن فشار می‌آورند. این پیشروی با بی اختیاری در ارتباط است. بروز تغییرات با بالا رفتن سن: پیر شدن عضلات مثانه باعث می‌شود ظرفیت مثانه برای ذخیره کردن ادرار کاهش یابد. به علاوه، انقباضات ناخودآگاه مثانه با بالا رفتن سن بیشتر می‌شود. یائسگی: زنان بعد از یائسگی استروژن کم‌تری تولید می‌کنند. این هورمون به حفظ سلامت دیواره‌ی مثانه و مجرای ادرار کمک می‌کند. زوال این بافت‌ها باعث تحریک بی اختیاری می‌شود. هیسترکتومی: مثانه و رحم در زنان توسط بسیاری از عضلات و رباط‌های مشترک حمایت می‌شود. هرگونه جراحی روی سیستم تناسلی زنان، شامل برداشتن رحم، به عضلات کف لگن آسیب می‌زند که می‌تواند منجر به بی اختیاری شود.

پیشگیری

همیشه نمی‌توان مانع از بروز بی اختیاری ادراری شد اما برای کاهش خطر ابتلا به این وضعیت می‌توانید: وزن سالم خود را حفظ کنید ورزش کف لگن را تمرین کنید از کافئین، الکل و غذاهای اسیدی که باعث تحریک مثانه می‌شود بپرهیزید فیبر بیشتری مصرف کنید که مانع از یبوست، یکی از دلایل بی اختیاری، می‌شود سیگار نکشید یا برای ترک سیگار کمک بگیرید

تشخیص

تشخیص نوع بی اختیاری بسیار مهم است و علائم معمولا در تشخیص نوع بی اختیاری به پزشک کمک می‌کند. این اطلاعات راهنمای تصمیم‌گیری برای روش درمان خواهد بود. احتمالا پزشک ابتدا سابقه‌ی پزشکی‌تان را بررسی می‌کند و معاینه‌ی فیزیکی دقیقی انجام می‌دهد. سپس از شما می‌خواد مانور ساده‌ای، مانند سرفه، انجام دهید که نشان‌دهنده‌ی بی اختیاری است. سپس پزشک موارد زیر را پیشنهاد می‌دهد: پیشاب سنجی: یک نمونه از ادرار از نظر عفونت، خون یا سایر ناهنجاری‌ها بررسی می‌شود. ثبت وضعیت مثانه: تا چند روز مقدار مایعاتی که می‌نوشید، زمان دفع ادرار، مقدار ادرار دفع شده، نیاز مبرم به دفع ادرار و تعداد دفعات بی اختیاری را ثبت می‌کنید. اندازه‌گیری ادرار باقی مانده در مثانه بعد از دفع: از شما خواسته می‌شود در ظرفی که میزان ادرار دفع شده را اندازه می‌گیرد ادرار کنید. سپس پزشک با استفاده از کاتتر یا تست سونوگرافی میزان ادرار باقی مانده در مثانه را اندازه می‌گیرد. اگر مقدار ادرار باقی مانده در مثانه بسیار زیاد باشد، یعنی مجرای ادرار مسدود است یا در اعصاب یا عضلات مثانه اختلال وجود دارد.