علائم اصلی کیست تخمدان
کیست تخمدان کیسههای پر از مایع در داخل یا روی سطح تخمدان هستند. از علائم کیست تخمدان میتوان به درد لگنی اشاره کرد.زنان در هر طرف رحم دارای دو تخمدان هستند، هر کدام از تخمدانها در یک اندازه و به شکل بادام هستند. تخمکها در تخمدانها رشد کرده و بالغ میشوند، در حین دورههای ماهیانه در طی سالهای تولد مثلی، به مرور آزاد میشوند. با ما همزاه باشید تا علائم کیست تخمدان را بشناسید.
این را هم بخوانید: درمان کیست تخمدان
کیست تخمدان چیست
تخمدان بخشی از سیستم تولید مثل زنان است. تخمدانها در قسمت پایین شکم در دو طرف رحم قرار دارند. زنان دارای دو تخمدان هستند که تخمکها و همچنین هورمون استروژن و پروژسترون را تولید میکنند. گاهی یک کیسه پر شده از مایع به نام کیست در یکی از تخمدانها ایجاد میشود.
کیست تخمدان عبارت است از تودههای تخمدانی معمولاً خوش خیم كه اغلب از نسج تخمدان تولید شده و در بسیاری از موارد از فولیکولهای سطح تخمدان سرچشمه میگیرد. در واقع كیست تخمدان از تودههای كیسه مانندی كه دارای یك جدار بوده و مقداری مایع ساده داخل آن جمع شده، تشكیل شده است. بسیاری از زنان در طول زندگی خود حداقل یک کیست را ایجاد میکنند.
در اغلب موارد، کیست بدون درد و بدون علت است. با این حال، کیست تخمدان – به خصوص در کسانی که پاره شده است میتواند علائم جدی ایجاد کند. برای محافظت از سلامت خود، علائم کیست تخمدان را یاد بگیرد و در صورت بروز علائم کیست تخمدان سریعاً به متخصص زنان و زایمان مراجعه کنید.
انواع کیست تخمدان
انواع مختلفی از کیست تخمدان وجود دارد. با این حال، کیستهای عملکردی شایعترین نوع هستند. انواع کیست تخمدان را میتواند در دستههای زیر طبقهبندی کرد:
کیست ساده:
در کیستهای فیزیولوژی که به آنها کیستهای ساده نیز میگویند، تخمکهایی که باید ماهانه آزاد شود، آزاد نمیشوند و تا اندازه ۵-۴ سانتیمتر رشد میکنند. در این نوع از کیست، کیسه پر از آب در تخمدان تشکیل میشود و اغلب درد جسمانی ندارد و تنها با عقب افتادن دوره عادت ماهانه مشخص میشوند.
کیست غیر فیزیولوژی (کیست اندومکسیوما):
برخی از کیستهای تخمدان وجود دارد که فیزیولوژی نیستند و بیمار هر وقت عادت ماهانه میشود، این کیست در مخاط رحم وجود دارد که به آن کیست اندومکسیوما میگویند. داخل آنها پر از خون است و از آنجا که خون راه خروج ندارد، این کیستها با سیکل پریودی کوچکتر نشده بلکه بزرگ هم میشوند. در این شرایط به آن کیست اندومکسیوزیس میگویند و با روشهای دارویی قابل درمان نیست.
کیست هموراژیک:
کیستها میتوانند در اثر جراحت یا نشت عروق خونی کوچک به درون کیسه تخمک، حاوی خون باشند.علائم کیست تخمدان
کیست فولیکولار:
از رشد یک فولیکول منتج میشود. فولیکول یک کیسه پر از مایع طبیعی است که حاوی یک تخمک است. کیستهای فولیکولار هنگامیکه فولیکول در طی چرخه قاعدگی بیش از حد طبیعی رشد میکند و برای آزاد سازی تخمک باز نمیشود، تشکیل میشود. معمولاً کیستهای فولیکولار در طی چند روز تا چند ماه به خودی خود برطرف میشوند.
تخمدان پلی کیستیک:
کیستهای کوچک چندتایی که در تخمدان ایجاد شده و علت آن احتمالاً اختلالات هورمونی است.
کیست درموئید:
گاه بافتهای تخمدان برای تشکیل بافتهای دیگر بدن مانند مو یا دندان به صورت غیر طبیعی رشد میکنند. کیستهایی با این بافتهای غیر طبیعی کیستهای درموئید نامیده میشوند.
علائم کیست تخمدان
بیشتر زنان در سنين قبل از یائسگی ممكن است كيست پيدا بکنند. خوشبختانه كيست در %95 موارد خوش خیم است و به راحتي با دارو كنترل و درمان میشود. در بيشتر موارد ممكن است بيماری كه كيست دارد متوجه آن نشود و به طور تصادفی در يك سونوگرافي كيست او کشف شود؛ اما در بعضی موارد علائم كيست تخمدان مشخص و شدید است. در اغلب موارد، کیست تخمدان باعث ایجاد علائم خاصی در فرد نمیشود. با این حال، علائم کیست تخمدان شامل موارد زیر است:
- نفخ شکم یا تورم در ناحیه شکمی
- حرکات روده دردناک
- درد لگن قبل یا بعد از چرخه قاعدگی
- مقاربت دردناک
- درد در ناحیه شکم، کمر یا ران
- حساسیت سینه
- تهوع و استفراغ
- علائم کیست تخمدان
علائم کیست تخمدان شدید که نیاز به مراقبت فوری پزشکی دارند عبارتاند از:
- درد شدید در لگن
- تب
- ضعف یا سرگیجه (مقاله مربوط به علت سرگیجه را نیز بخوانید)
- تنفس سریع و پی در پی
- این علائم میتواند نشان دهنده پارگی یک کیست یا یک پیچ خوردگی تخمدان باشد. هر دو عارضه اگر در اوایل دوره درمان نشوند، عواقب جدی در پی خواهند داشت.
چه زمانی به پزشک مراجعه کنم
در صورتی که علائم کیست تخمدان که در بالا به آنها اشاره کردهایم را دارید، جهت جلوگیری از عوارض و شدت یافتن بیماری در اولین فرصت به متخصص زنان و زایمان مراجعه کنید.
علل ایجاد کیست تخمدان
کیستهای تخمدان به دلایل مختلفی ایجاد میشوند. شایعترین نوع، کیست فولیکولار است که از رشد یک فولیکول نتیجه میشود. فولیکول یک کیسه پر از مایع طبیعی است که حاوی یک تخمک است. کیستهای فولیکولار هنگامیکه در طی چرخه قاعدگی بیش از حد طبیعی رشد کنند و برای آزاد سازی تخمک باز نشوند، تشکیل میشوند. معمولاً کیستهای فولیکولار در طی چند روز تا چند ماه به خودی خود برطرف میشوند.
کیستها میتوانند در اثر جراحت یا نشت عروق خونی کوچک به درون کیسه تخمک حاوی خون باشند (کیستهای هموراژیک یا اندومتریوئید). گاهی بافتهای تخمدان برای تشکیل بافتهای دیگر بدن مانند مو یا دندان به صورت غیرطبیعی رشد میکنند. کیستهایی با این بافت غیر طبیعی کیستهاي درموئید نامیده میشوند.
منابع:
healthline
mayoclinic
