عمل برداشتن رحم که در اصطلاح پزشکی به آن هیسترکتومی گفته می شود عملی است که با انجام آن، کل رحم خانم ها که محل رشد جنین است برداشته می شود. به همین دلیل بعد از انجام این جراحی امکان بارداری وجود نداشته و همچنین افراد دیگر چرخه قاعدگی نخواهند داشت.
این را هم بخوانید: برداشتن رحم
عمل برداشتن رحم در چه شرایطی پیشنهاد می شود؟
- سرطان رحم
- سرطان تخمدان یا سرطان دهانه رحم
- خونریزی غیرقابل کنترل و شدید واژن
- بیماری التهابی لگن که یکی از عفونت های خطرناک اندام های تناسلی می باشد.
- فیبروم رحمی که در واقع تورموهای خوش خیمی هستند که در رحم رشد می نمایند.
- پایین افتادن رحم در دهانه و بیرون زدگی آن از واژن که به آن افتادگی رحم گفته می شود.
- ادنومیوز : عارضه ای است که به موجب آن پوشش درونی رحم در عضله های آن رشد می نمایند.
- اندومتریوز : عارضه ای است که در اثر آن پوشش درونی رحم در داخل حفره رحم رشد نموده و با خونریزی و درد همراه است.
آیا امکان برداشت تخمدان ها در طی هیسترکتومی وجود دارد؟
برداشتن تخمدان ها یا عدم برداشتن آن ها کاملاً وابسته به دلیل انجام این جراحی است، امکان دارد تخمدان ها به منظور کاهش ریسک سرطان برداشته شوند.
با برداشتن تخمدان ها از میزان ترشح هورمون استروژن در خانم هایی که هنوز یائسه نشده اند کم شده یا ممکن است ترشح این هورمون در آن ها به طور کامل قطع شود. هورمون استروژن از خانم ها در برابر ابتلا به پوکی استخوان و بیماری های قلبی محافظت می نماید.
مطالعات اخیر نشان می دهند برداشتن لوله های رحم به تنهایی به همراه حفظ تخمدان ها قادر به کاهش ریسک شایع ترین نوع سرطان تخمدان که به طور معمول از لوله های رحمی شروع می شود می باشد.
انواع هیسترکتومی
هیسترکتومی یا جراحی برداشتن رحم انواع مختلفی دارد که عبارتنداز:
هیسترکتومی توتال (کامل) : رایج ترین نوع جراحی بوده و با انجام آن تمام رحم که شامل دهانه آن نیز می شود برداشته خواهد شد. همچنین بسته به شرایط ممکن است تخمدان ها نیز برداشته شوند.
هیسترکتومی ساب توتال (بخشی از رحم) : در این نوع، دهانه رحم دستکاری نشده و فقط قسمت بالایی رحم برداشته می شود. در این روش نیز با توجه به شرایط و در صورت نیاز تخمدان ها برداشته می شوند.
هیسترکتومی رادیکال (گسترده) : در این نوع جراحی نه تنها تمام رحم بلکه دهانه آن، قسمت بالایی واژن، بافت دو طرفه دهانه رحم نیز برداشته می شوند. هیسترکتومی گسترده به طور معمول برای درمان انواع خاص سرطان همچون سرطان گردنه رحم صورت می گیرد. امکان برداشتن لوله های رحم و همچنین تخمدان ها بسته به وضعیت وجود دارد.
آیا عمل برداشتن رحم یا هیسترکتومی موجب یائسگی می شود؟
همانطور که گفتیم تمام خانم هایی که اقدام به برداشتن رحم خود می کنند دیگر چرخه قاعدگی نداشته و دچار عادت ماهیانه نخواهند شد.
بروز دیگر علائم یائسگی در فرد بستگی به خارج کردن یا نکردن تخمدان ها در حین هیسترکتومی دارد.چنانچه تخمدان ها در طی هیسترکتومی خارج نشوند روند تولید هورمون در افراد تغییری ایجاد نکرده و در نتیجه دیگر علائم یائسگی در آن ها بروز نخواهد کرد. البته باید گفت خانم هایی که اقدام به برداشتن رحم کرده اند چند سال زودتر از متوسط سن یائسگی علائم آن را تجربه خواهند کرد.
همچنین به دلیل اینکه ممکن است حین هیسترکتومی جریان خون به تخمدان ها مسدود شده باشد لذا امکان دارد فرد دچار گر گرفتگی که یکی از نشانه های یائسگی است شود که این عارضه موجب جلوگیری از آزادسازی استروژن توسط تخمک ها می شود.
چنانچه در طی جراحی هر دو تخمدان برداشته شوند علائم یائسگی بلافاصله در فرد بروز خواهند کرد زیرا سطح هورمون ها بدون تخمدان ها سریعاً افت خواهند کرد.
نحوه انجام عمل برداشتن رحم
عمل برداشتن رحم به روش های گوناگونی انجام شده و انتخاب روش، به دلیل جراحی و تاریخچه پزشکی هر فرد بستگی دارد.
انواع روش های هیسترکتومی عبارتنداز:
- هیسترکتومی واژینال : در این روش برای برداشتن رحم یک برش کوچک در واژن ایجاد می شود.
- هیسترکتومی شکمی : در این روش پزشک عمل هیسترکتومی را با ایجاد برشی در ناحیه زیر شکم انجام می دهد.
- هیسترکتومی لاپاراسکوپی : لاپاراسکوپ ابزاری است که امکان مشاهده اعضای داخلی شکم را برای پزشک فراهم کرده، بسیار سبک و نازک بوده و دارای دوربین کوچکی می باشد.
- در این روش پزشک با ایجاد برش های بسیار کوچک در ناحیه واژن یا شکم اقدام به برداشتن رحم می نماید.
مراقبت بعد از برداشتن رحم و تخمدان
باید بگوییم که دوران بهبودی بعد از هیسترکتومی نسبتاً طولانی بوده و خانم ها معمولاً به مدت 1 تا 2 روز در بیمارستان بستری می شوند که این مدت زمان در افراد مبتلا به سرطان بیشتر خواهد بود.معمولاً پزشکان افراد را از استراحت مطلق منع کرده و از آن ها می خواهند که تا حد ممکن راه بروند.در مورد زمان بازگشت به فعالیت های روزمره باید گفت که به نوع جراحی بستگی دارد:
- زمان بهبودی در جراحی شکمی حدوداً 4 تا 6 هفته می باشد.
- زمان بهبودی در جراحی لاپاراسکوپی واژن کمتر و حدود 3 تا 4 هفته می باشد.
