زایمان در آب چیست؟
زایمان در آب از جمله روشهای کمکی در زایمان طبیعی است که باعث میشود مادران با احساس درد و فشار کمتر فرزند خود را به دنیا بیاورند چراکه قرار
گرفتن در محیط آب به خودی خود آرامش بخش است و با مرطوب نگه داشتن واژن و دهانه رحم میتواند فرایند زایمان را تسهیل کند. با این حال انجام این
روش نیازمند آموزش دیدن در دوران حاملگی است. بیمارستانهایی که خدمات زایمان در آب را ارائه میدهند معمولاً 8 جلسه آموزشی را برای مادران در نظر
میگیرند.
در طی این جلسات که معمولا از هفته بیستم بارداری شروع میشوند در مورد مراحل زایمان، تغذیه مناسب در دوران بارداری، نرمشهای مناسب برای
بارداری، مراقبتهای بعد از زایمان طبیعی و بسیاری از نکات مهم دیگر آموزش داده میشود. همچنین پزشک نیز راهنماییهای مفیدی را ارائه میدهد.
چرا زایمان در آب را انتخاب می کنند؟
در این روش، نوزاد در یک وان مخصوص آب گرم به دنیا میآید و تمام اقدامات لازم برای یک زایمان طبیعی، مثل بررسی شرایط مادر و کنترل ضربان قلب جنین
توسط متخصص انجام میشود.
در زایمان طبیعی معمولی به دلیل خشک بودن محیط، به لگن و رحم مادر فشار زیادی وارد میشود و مادر درد زیادی را تحمل میکند اما در زایمان طبیعی در
آب به دلیل شناور بودن و بی وزنی در آب، فشار زیادی به لگن و رحم مادر وارد نمیشود؛ در نتیجه مادر درد خیلی کمی را احساس میکند. مهم ترین مساله
در این روش زایمان، بیرون آوردن به موقع نوزاد در لحظه تولد میباشد.
زایمان در آب برای کدام دسته از مادران مناسب است؟
تقریباً اکثر بانوان به شرطی که در دورههای آموزشی قبل از زایمان شرکت کنند میتوانند با این روش فرزند خود را به دنیا بیاورند و محدودیت خاصی در این
زمینه وجود ندارد. با این حال لازم است که قبل از انتخاب این نوع زایمان با پزشک خود در این باره مشورت کنید تا ارزیابیهای جسمانی لازم از شما صورت
بگیرد. ممکن است در برخی شرایط خاص نظیر چند قلو بودن بارداری یا نچرخیدن جنین در رحم، پزشک اجازه زایمان در آب را به شما ندهد. در نتیجه بسیار
اهمیت دارد که مزایا و معایب این کار را به درستی بررسی نمایید و نسنجیده عمل نکنید.
زایمان در آب برای چه کسانی مناسب نیست؟
همان طور که گفته شد در برخی شرایط پزشکی ممکن است انجام زایمان در آب گزینه ایده آلی نباشد. از همین رو لازم است در مورد این شرایط اطلاعات
کافی داشته باشید و در صورت وجود هریک از موارد زیر با پزشک خود در این باره مشورت نمایید.
دچار شدن به زایمان زودرس
پزشکان معمولاً زایمان در آب را برای مادرانی که به زایمان زودرس دچار میشوند توصیه نمیکنند. زایمان زودرس به شرایطی گفته میشود که نوزاد قبل از
هفته 37 ام بارداری به دنیا بیاید. به همین خاطر اگر در این زمان دچار درد و انقباضات رحمی شدید پیش از هر چیز با پزشک خود تماس بگیرید و در مورد نوع
زایمان با او مشورت نمایید.
ابتلا به پره اکلامپسی
پره اکلامپسی به وضعیتی گفته میشود که در آن فشار خون مادر بالا رفته و دچار مشکلاتی نظیر دفع پروتئین از ادرار میشود. این شرایط از جمله خطرات
دوران بارداری محسوب میشود که در صورت مشاهده آن فرد باید حتماً تحت نظارت پزشک قرار بگیرد و برای انتخاب نوع زایمان نیز به این مسئله توجه نماید.
بالا بودن سطح مکونیوم
بالا بودن سطح مکونیوم یا همان مدفوع جنین میتواند بهداشت زایمان را در این روش تحت تأثیر قرار دهد. به همین خاطر اگر در بررسیهای قبلی مشخص
شود که میزان مکونیوم در رحم بیش از حد نرمال است ممکن است پزشک زایمان در آب را توصیه نکند.
چندقلو بودن حاملگی
به طور کلی زایمان طبیعی در شرایطی که مادر چند قلو باردار است میتواند دشوارتر و پیچیدهتر باشد. به همین خاطر در این شرایط لازم است که با
پزشکتان در این باره بیشتر مشورت کنید و در مورد توانایی بدن خود در این زمینه و عدم وجود مشکل اطمینان بالاتری کسب نمایید.
نچرخیدن جنین
اگر در زمان زایمان جنین هنوز نچرخیده بهتر است در انجام زایمان در آب مجدداً با پزشک مشورت کنید. تا در صورت لزوم روش دیگری را به شما پیشنهاد
نماید.
همچنین در موارد زیر نیز باید بازهم شرایط را کامل بررسی کنید و سپس تصمیم بگیرید.
زنانی که چالشهای بارداری زیادی دارند و لگن آنها مناسب شرایط نباشد
دیابت بارداری
جنین درشت و وارونه
مادر مبتلا به ویروس هرپس تناسلی
خونریزی بیش از حد مادر
مشکل درمایع آمینوتیک (خیلی زیاد یا خیلی کم بودن)
سابقه جراحی شکمی
آیا زایمان در آب بهداشتی است؟
مسئله رعایت بهداشت یکی از مواردی است که بسیاری از مادران و متخصصان را در مورد انتخاب زایمان در آب به تردید میاندازد. در واقع بسیاری از افراد
نگران افزایش احتمال بروز عفونتها در این نوع زایمان هستند. با این حال بررسیها نشان میدهند در صورت انجام اقدامات مناسب احتمال بروز عفونت و
آلودگی بسیار کم خواهد بود.
اقدامات بهداشتی لازم برای زایمان در آب
برای اینکه یک زایمان سالم و به دور از آلودگی را تجربه کنید انجام اقدامات زیر میتواند تا حد زیادی به شما کمک کنند.
– اطمینان از تمیز بودن وان مخصوص زایمان و تمیز کردن آن با محلولهای غیر سمی
– وجود امکان تعویض آب برای شرایطی که مکونیوم وارد آب میشود.
– پر شدن وان زایمان با آب تمیز
– استفاده از فیلتر برای وان در صورت کلر داشتن آب
آیا امکان غرق شدن نوازد هنگام زایمان در آب وجود دارد؟
یکی از نگرانیهای عمده مادران در این زایمان، احتمال غرق شدن جنین است. اما بررسیها نشان میدهند که احتمال این موضوع بسیار کم است چراکه
جنین در طول دوران بارداری نفس نمیکشد و اکسیژن مورد نیاز خود را از خون مادر دریافت مینماید. در لحظات اولیه پس از تولد نیز نوزاد تا چند ثانیه نفس
نمیکشد و به گونهای رفتار میکند که انگار هنوز در رحم قرار دارد. در واقع ریههای کودک در بدو ورود به حوضچه زایمان هنوز بسته است و آب وارد آن
نمیشود. در این شرایط بسیار اهمیت دارد که کودک را به محض به دنیا آمدن به آرامی به روی آب بیاورید و اجازه ندهید پس از بیرون کشیدن نوزاد از آب سر
او مجدداً در زیر آب قرار بگیرید.
آیا امکان دارد که نوزاد در حین زایمان، آب را ببلعد؟
از آنجایی که کودک در لحظات اولیه پس از تولد نمیتواند به طور مستقیم نفس بکشد امکان بلعیدن آب نیز در او وجود ندارد. از جمله عواملی که باعث
میشود کودکان در ابتدای ورود به دنیا مستقیماً نفس نکشند و آب را نبلعند میتوان به ترشح هورمون پروستاگلاندین، هیپوکسی خفیف و پر بودن ریهها از
مایع آمنیوتیک اشاره کرد. همه این موارد احتمال آب خوردن جنین را در حین زایمان تا حد بسیاری کاهش میدهند.
فوائد و مزایای به دنیا آوردن نوزاد در آب چیست؟
زاییدن در آب علاوه بر کاهش درد زایمان، مزایای دیگری نیز دارد که باعث افزایش محبوبیت آن در میان خانمهای باردار شده است.
در این زایمان به مانند سزارین نیازی به داروی بیهوشی نیست.
درد زایمان را کم میکند، زمان زایمان کوتاهتر و آستانه درد مادر افزایش پیدا میکند.
به دلیل خاصیت کشسانی و انعطاف پذیری؛ خطر پارگی و برش پرینه کاهش مییابد.
وجود آب گرم باعث آرامش مادر و در مراحل آخر زایمان به مادر انرژی میدهد. به دلیل شناور بودن در آب، وزن مادر کمتر و حرکت او آسان تر میشود. در
نتیجه انقباضات رحم بهتر شده و گردش خون آسان تر و اکسیژن بیشتری به نوزاد میرسد.
شناور شدن در آب باعث کاهش فشار خون نیز میشود، با کمک به کاهش استرس و افزایش اندروفین درد مادر کاهش می یابد.
آب همانند حریمی برای مادر شده و موجب کاهش خجالت، اضطراب و ترس او میگردد. همچنین استرس پس از زایمان را کاهش میدهد.
در این روش، ضربههای زایمان به نوزاد کاهش یافته و در نتیجه امنیت زایمان افزایش پیدا می کند.
زاییدن در آب به مادر حس کنترل بر زایمان را میدهد، از استرس او میکاهد و اعتماد به نفس مادر را افزایش می دهد.