همه زنان یائسه با بیماران خونریزی رحمی غیرمنتظره باید از نظر کارسینوم آندومتر ارزیابی شوند زیرا در حدود 10 درصد علل خونریزی خواهد بود .با این حال، شایع ترین علت خونریزی در این زنان آتروفی مخاط واژن یا آندومتر است. در سال‌های اولیه یائسگی، هیپرپلازی آندومتر، پولیپ‌ها و فیبروم‌های زیر مخاطی نیز از علل شایع هستند .
آتروفی :
کمبود استروژن باعث آتروفی آندومتر و واژن می شود،که در نهایت منجر به ریز فرسایش اپیتلیوم سطح و واکنش التهابی مزمن متعاقب آن (اندومتریت مزمن) می شود که مستعد خونریزی خفیف یا لکه بینی است.
سرطان :
تقریباً 5 تا 10 درصد از زنان مبتلا به خونریزی واژینال پس از یائسگی به سرطان آندومتر مبتلا هستند. بروز سرطان به عنوان عامل خونریزی رحم با افزایش سن افزایش می یابد و آدنوکارسینوم آندومتر شایع ترین سرطان دستگاه تناسلی در زنان بالای 45 سال است.
سارکوم های رحم نیز ممکن است با خونریزی پس از یائسگی ظاهر شوند. آنها ممکن است شبیه لیومیوم های خوش خیم به نظر برسند و تشخیص نیاز به هیسترکتومی دارد.
سرطان لوله فالوپ یا تخمدان می تواند باعث خونریزی رحم یائسه شود. سرطان های دهانه رحم و واژن نیز معمولاً با خونریزی واژینال بروز می کنند.
پولیپ ها:
پولیپ ها توده های خوش خیم آندومتر با علت ناشناخته هستند که یکی از علل شایع خونریزی رحمی قبل از یائسگی و یائسگی اولیه هستند.
هورمون درمانی پس از یائسگی :بسیاری از زنان یائسه که از استروژن درمانی استفاده می کنند دچار خونریزی واژینال می شوند.
هیپرپلازی آندومتر :
هیپرپلازی آندومتر ممکن است از نظر بالینی به صورت خونریزی رحم ظاهر شود. از آنجایی که زنان یائسه باید کمبود استروژن داشته باشند، هیپرپلازی آندومتر در این زمان غیر طبیعی است و نیاز به بررسی تومورهای تخمدان یا آدرنال دارد. زنان چاق همچنین دارای استروژن درون زا هستند که در بافت چربی محیطی ایجاد می‌شود.
لیومیوماتای رحم – لیومیوماتای رحمی (فیبروم) شایع ترین تومورهای لگنی در زنان هستند.
بیماری در اندام های مجاور :
التهاب اندام های مجاور، مانند دیورتیکولیت، گاهی اوقات می تواند باعث التهاب متناظر دستگاه تناسلی فوقانی زن شود. دیورتیکول سیگموئید پاره شده ممکن است به داخل رحم فیستول بزند و به صورت خونریزی رحم، ترشحات و اندومتریت ظاهر شود.
بیماری های مجرای ادرار (مثلاً اورتریت)، مثانه (مثلاً سرطان یا عفونت مجرای ادرار) و روده
درمان ضد انعقاد :استفاده از داروهای ضد انعقاد ممکن است باعث خونریزی رحمی شود.
مکمل‌های گیاهی و غذایی : سویا و سایر فیتواستروژن‌ها در دوزهای زیاد ممکن است با تحریک پوشش آندومتر مرتبط باشند.
عفونت – آندومتریت یک علت غیر معمول خونریزی پس از یائسگی است. با این حال، در کشورهای در حال توسعه، سل آندومتر ممکن است به صورت خونریزی پس از یائسگی ظاهر شود.
اطلاعاتی که در شرح حال مهم است شامل موارد زیر است:
● خونریزی از چه زمانی شروع شد؟
●آیا عوامل تشدید کننده ای مانند تروما وجود داشت؟
●ماهیت خونریزی (الگوی زمانی، مدت، پس از مقاربت، مقدار) چیست؟
آیا علائم مرتبطی مانند درد، تب، یا تغییر در عملکرد مثانه یا روده وجود دارد؟
●سابقه پزشکی چیست و آیا داروهایی مصرف می شود (مانند هورمون ها، داروهای ضد انعقاد)؟
آیا مکمل های گیاهی یا غذایی حاوی سویا مصرف می شود؟
●آیا سابقه خانوادگی سرطان سینه، روده بزرگ و آندومتر وجود دارد؟
سونوگرافی ترانس واژینال بررسی اولیه می باشد.
بیوپسی آندومتر در موارد زیر لازم است:
●ضخامت پوشش آندومتر از 4 میلی متر بیشتر است
●آندومتر اکوژنیسیتی منتشر یا کانونی را افزایش می دهد (ناهمگنی)
●آندومتر به اندازه کافی دیده نمی شود
●زن خونریزی مداوم دارد
متخصص زنان، زایمان و لاپاراسکوپی
بورد تخصصی جراحی زنان، زایمان و نازایی از دانشگاه علوم پزشکی تبریز
– موفق به کسب تمامی گواهیهای مرکز آموزش لاپاراسکوپی دانشگاه تهران
