آندومتریوز یکی از بیماری های شایع و دردناک در میان زنان می باشد که از هر 10 زنی که در سنین باروری از 15-49 سال به سر می برند یک زن به این عارضه مبتلا می شود، تا حدی که در صورت عدم درمان آن خسارات بسیاری برای شان به بار می آورد. نازایی یکی از عوارض بسیار سخت ابتلا به این بیماری است، پس باید به دنبال راهکاریی برای درمان قطعی آن باشید. در این نوشتار به مسائلی پیرامون علائم, علل, چگونگی پیشگیری و درمان قطعی آندومتریوز می پردازیم، زیرا با افزایش دانش پزشکی می توانید خود را از آسیب های این چنینی مصون بدارید.
این را هم بخوانید :درمان اندومتریوز به کمک لاپاراسکوپی
آندومتریوز چیست؟
در طول یک دوره چرخه قاعدگی منظم و طبیعی، پوششی به نام آندومتریوم برای آماده ساختن رحم برای بارداری ضخیم می شود. اگر بارداری اتفاق نیوفتد این لایه محافظتی ضخیم، شروع به ریزش می کند و بعد این چرخه دو مرتبه ادامه پیدا می کند تا جایی که بنا به دلایل مختلفی که گاهاٌ از دید پزشکان هم خارج است، بافتی به صورت غیر طبیعی مشابه آندومتریوم در خارج از رحم ایجاد می شوند. این بافت ها می توانند در جای دیگری غیر از رحم، تخمدان یا روی آن ها و حتی لوله های رحمی و بخشی از جداره های حفره ای لگن بروز پیدا کنند. در این حالت زمانی که بافت آندومتریوم به طور طبیعی فرو بریزید، آندومتریوز با علائم التهابی ظاهر می شود و به عنوان مانعی برای خروج تخمک ها از تخمدان می شود و در نتیجه ناباروری رخ می دهد، علاوه بر آن با ایجاد زخمی در لوله های فالوپ رحم که مسئول رساندن تخمک به اسپرم نیز هستند، باعث بروز ناباروری می شود.
علائم آندومتریوز
با توجه به تحقیقاتی که انجام شده است در برخی از زنان مبتلا به آندومتریوز هیچ علامتی ظاهر نشده است، اما مشکلات باروری یا نشانه های دیگری در میان مبتلایان رایج است که عبارت اند از:
- احساس درد در ناحیه لگن و پایین کمر
- درد شدید شکمی و تخلیه درد آور در حین دوره عادت ماهانه حتی قبل و بعد از آن
- درد ناک بودن دفع ادرار و مقاربت
- خونریزی شدید و غیر قابل کنترل در طول دوران قاعدگی و یا لکه بینی های متعدد در بین دوره ها
- خستگی مفرط
- اختلالاتی در باروری و در بعضی مواقع نازایی
چه عواملی خطر ابتلا به آندومتریوز را افزایش می دهد؟
- آن دسته از افرادی که تا کنون بارداری یا زایمان را تجربه نکرده باشند.
- بلوغ زودرس داشته باشند.
- سابقه خانوادگی داشتند، مثلا یکی از بستگان نزدیکشان یعنی مادر، خواهر، خاله به این بیماری مبتلا شده باشد.
- کمبود وزن یا BMI پایین
- مدت زمان سیکل قاعدگی کوتاه مدت و زودرس
- وجود مشکلاتی در ساختار رحم به صورت مادرزادی
- استعمال دخانیات، مصرف مواد مخدر و مشروبات الکلی
علت بروز آندومتریوز چیست؟
- برخی از سلول های چند خاصیتی می توانند به بافت آندومتر بدل شوند و در نهایت ایجاد آندومتریوز کنند.
- جای گذاری بافت آندومتر به طور مستقیم از طریق جراحی در محلی غیر از رحم می تواند چنین عارضه ای را رقم بزند.
- نقص سیستم ایمنی در خانم ها، ممکن است باعث ظهور و بروز آندومتریوز در نقاطی غیر عادی شوند.
آندومتریوز در چه مکان های رشد می کند؟
با توجه به تحقیقاتی که انجام شده است شایع ترین مکان های که آندومتریوز در آن جا شروع به رشد می متد نواحی داخلی لگن خانم ها می باشد، علاوه بر آن ها تخمدان و عضلات رحم نیز را درگیر می کند. چرا که این بافت از داخل تخمدان ها شروع به ساختن کیستی به نام اندومتریوما می کنند و حتی می توانند در داخل عضلات رحم هم بافتی به نام میومتر را تشکیل دهند.
آندومتریوز چگونه تشخیص داده می شوند؟
در صورتی که هر کدام از علائم مذکور را به صورت مشکوک تجربه کردید می توانید به صورت دوره ای مورد چکاپ و ارزیابی قرار بگیرید. این موارد با مراجعه به بهترین پزشک متخصص زنان حاصل می شود.
اینگونه پزشک می تواند از طرق مختلف برای تشخیص به این بیماری اقدام کند.
- معاینات فیزیکی و شرح حال گیری از مراجعه کننده
- سونوگرافی
- آزمایش خون
- لاپاراسکوپی
با بررسی و ارزیابی نتایج هر کدام از موارد فوق می توان به عارضه ای همچون آندومتریوز پی برد.
راهکار های درمان آندومتریوز
بدیهی است افرادی که دچار چنین عارضه ای می شوند می خواهند به سرعت از شر آن خلاص شوند و دیگر علائم آزار دهنده آن را تجربه نکنند به همین دلیل است که به پزشک درمانگر مراجعه می کنند. در این میان متخصص می تواند از راه های درمانی متفاوتی برای کاهش علائم عارضه استفاده کند. بهتر است بدانید محققین تا کنون درمان قطعی آندومتریوز را کشف نکرده اند و روش های مذکور به منظور کاهش علائم و رفع موقتی این بیماری کاربرد دارند.
- دارو درمانی: تجویز برخی از دارو های مسکن به منظور جلوگیری از بروز درد های شدید در نواحی بدن بیمار، نه به عنوان راهی برای درمان
- هورمون تراپی: این روش هم از درد های شدید می کاهد، زیرا با افزایش یا کاهش ترشح هورمون های زنانه باعث ضخامت بیشتر آندومتر می شود و بعد با خونریزی ریزش پیدا می کند. علاوه بر مسکن درد ها باعث کاهش رشد و حجم بافت آندومتر می شود.
- عمل جراحی: با برداشتن بافت آندومتریوز از طریق عمل جراحی در صورتی که رحم و تخمدان ها سالم باقی بمانند می توان بارداری را تجربه کرد.
- روش های کمک باروری: بسیاری از روش های درمان ناباروری برای درمان آندومتریوز هم به کار آمده است، این روش ها برای بارداری مناسب تر از جراحی است.
- هیستروکتومی: این روش جراحی در مواردی شدید تر استفاده می شود اما متاسفانه با شرایط این نوع جراحی دیگر امکان بارداری مجدد وجود ندارد.
سخن پایانی
همانطورکه گفته شد درمان قطعی آندومتریوز ارائه نشده است اما این بدین معنی نیست که بتواند تاثیر منفی بر روی فعالیت های روزمره شما بگذارد و می توانید با راه کار های فوق، اقدام به کنترل و درمان این بیماری کنید. پس با مراجعه به بهترین متخصص زنان در تهران و تشخیصی به موقع می توانید باعث جلوگیری از رشد و پیشرفت این بیماری شوید. در این صورت مدیریت آن نیز کمی راحت تر می شود.
