کیست تخمدان به سراغ چه کسانی میرود؟
بسياري از خانم‌ها دچار کیست تخمدان هستند بدون این که اطلاعی در این مورد داشته باشند. احتمالا شما هم با خانمهای متعددی روبرو شده باشید كه از اختلال های دوره ماهیانه شكایت دارند و نمی دانند چه کاری انجام دهند و اما در این بین حتی بعضی از دختران به علت بي اطلاعي از اهمیت مسئله آنرا با مادرشان هم در بین نمی گذارند تا چه برسد به مراجعه به پزشك متخصص. برخی ديگر از خانم ها هم از وجود موهای زائد صورت ناراحتند و نمی دانند براي رفع این مشكل چه باید بكنند.بعضی به پزشك مراجعه می كنند و برایشانبرای آنها تشخیص کیست تخمدان داده ميشود.
با توجه به اهمیت این مسئله و رابطه سلامت تخمدانها با سلامت« زنان» ما در این مبحث به بررسی سوالات و موضوعات مرتبط با کیست تخمدان می پردازیم.
این را هم بخوانید: درمان کیست تخمدان
كیست تخمدان چیست و آیا خطرناك است؟
كیست تخم دان عبارت است از توده های تخمدانی معمولاً خوش خیم كه اکثر از نسج تخمدان تولید ميشود و در بسياري از موارد از فولیكول های سطح تخم دان سرچشمه می گیرد. در واقع كیست تخمدان از توده های كیسه مانندي كه دارای یك جدار است و اندکی مایع ساده درون آن جمع شده، تشكیل شده است.
چه عواملی سبب پیدایش كیست تخمدان می شود؟
دلایل مختلفی میتواند سبب پیدایش كیست تخمدان شود كه اكثراً علت آن عدم تخمک گذاری است، زیرا فولیكولی كه قرار است« تخمک» را ایجاد كند و معمولاً در روز چهاردهم پس از آغاز عادت ماهیانه، پارگی طبيعي پیدا كرده و تخمک را ازاد می كند، این اتفاق در این فرد رخ نمی دهد و با تجمع آب در درون خویش، تبدیل به كیست می شود. گاهی چند تخمک چند كیست تولید می كنند و این عمل تكرار شده، تعداد زيادي كیست كوچك در تخمدانها به وجود می آید كه آن ها را به نام تخمدانهای« پلی كیستیك» می شناسیم.
كیست تخمدان چند نوع است؟ آیا کلیه كیست ها خطرناكند؟
کیست لوتئینی: کیست هایی که جدار نازک و صاف دارند، ساده هستند و در درون آن ها مایع صاف بدون هیچگونه نسج اضافی ملاحظه ميشود اینها کیست های« فونکسیونل» هستند و اغلب خود بخود برطرف میشوند ، بنابراين به درمان خاصی احتیاج ندارد
کیست پلی کیستیک:
کیست های متعدد( پلی کیستیک) نسبتاً خوش خیم هستند ولی درمان آن ها در بیماران گوناگون بر حسب وضعیت مریض مانند وزن واینکه ازدواج نموده یا نه و یا بچه می خواهد یا نمی خواهد کاملا متفاوت است و به بررسی ها و آزمایشهای دقیقتر و مراجعه های گوناگون به پزشک احتیاج دارد.
کیست درموئید:
کیست های درموئید در تخمدان ها و بر اثر بقاياي ماده های ژنتیک یا همان سلول های بنیادی به وجود می آید که منشا آن به زمان جنینی برمیگردد .
گاهی وقت ها در درون این کیست ها، ماده های استخوانی مثل دندان، ناخن، غضروف و عصب یا چربی و همچنين مو یافت میشوند .
کیست آدنوما:
کیست آدنومای سروزی و موسینوس رایج ترین نئوپلاسم های خوش خیم اپی تلیان تخمدان هستند. این مدل کیست از سلولهای پوشش روی تخمدانها حاصل می شود و نوع خطرناک نیست لکن بسیار عظیم و پرحجم ميشود . گاهی که در اخبار از بزرگ ترين کیستها گزارش می‌دهند از این قبیل است.
کیست اندومتریوما:
درصورتی که پوشش داخلی رحم روی تخمدان قرار گیرد بهمراه رشد ماهانه آندومتر هر ماه این سلولهای پوشش رشد ميکنند مانند حالت قاعدگی ولی راه به خارج ندارند.کیستهایی را در تخمدان بوجود می آورند که آندومتریوزو آندومتریوما گویند که هر ماه درهنگام قاعدگی به دلیل دردی که ایجاد می نماید یادآور وجود آن میباشد.
معمولاً بیمارانی كه کیست تخمدان دارند، با دارو درمان می شوند؟
همان طور كه گفته شد، كیست هایی كه جدار نازك و صاف دارند، ساده هستند و در درون آن ها مایع صاف بدون هیچگونه نسج اضافی ملاحظه ميشود اینها كیست های« فونكسیونل» هستند و اكثراً خود بخود برطرف میشوند ، بنابراين به درمان خاصی احتیاج ندارد. ولی گاهی همین كیست ها، كمی بزرگ تر شده و میتوانند علائمی مانند درد در زیردل و اختلال در دوره ماهیانه بیمار تولید كنند. گاهی هم لكه بینی در این بیماران دیده ميشود كه با استفاده از قرص های ضدبارداری به آسانی درمان میشوند و با یك سونوگرافی ساده هم تشخیص داده میشوند .
چه كیست هایی به جراحی احتیاج دارند؟
در بیماري كه كیست تخمدان دارد، درصورتی که علائم غیرعادی رخ دهد، ممكن است كار به جراحی بكشد، به عنوان مثال كیست پاره شود و یا دردهای شكمی و لگنی حاد و علائم خون ريزي داخل شكمی پیدا شود، اكثراً كار به جراحی می كشد.
در برخی موردهای هم ممكن است كیست دچار پیچ خوردگی شود و این پیچ خوردگی ادامه یافته منجر به تحریك پریتون و كیست دچار كم خونی شود. در اینصورت هم درصورتی که علائم با جابه‌جایي و استراحت تغيير نكند و درد و استفراغ ادامه پیدا كند، باید جراحی شود.
در حالتی كه كیست خيلي بزرگ شود و یا آنكه بعد از چند دوره درمان طبی به درمان پاسخ ندهد( باید جراحی شود) معمولاً تخمدانهای با كیست های متعدد به جراحی احتیاج ندارند ولی مریض باید با دقت تحت نظر باشد و ممكن است سالها به درمان طبی احتیاج داشته باشد كه بر حسب وضعیت سنی، شرایط كیست ها و شرایط زناشویی و وزن مریض، درمانها متفاوت خواهد بود.
کیست تخمدان معمولاً چه علائمی ایجاد می كند؟
علائم حاد كیست تخمدان شامل: حس درد ناگهانی شكم، تهوع و استفراغ، تغييرات نبض، حس ضعف كه ممكن است به دلیل خون ريزي داخلی باشد. برخی وقتها با خون ريزي مختصر پریتون علائم شدت پیدا نمی كند و با استراحت در بیمارستان علائم بهبود پیدا كرده و نیاز به عمل ندارد.
آیا این كیست ها قابل پیشگیری هستند؟
پيش‌گيري بدون استفاده از دارو براي كیست تخمدان وجود ندارد صرفا تجربه نشان داده كه افرادی كه از قرصهای ضد حاملگی استفاده می كنند، كمتر دچار كیست تخمدان میشوند و در بارداری و شیردهی هم به دلیل مهار فعالیت تخمدان كیست های تخمدان كمتر مشاهده ميشود و چنانچه وجود داشته باشد در دوره بارداری و شیردهی خود بخود پس رفت پیدا می كند. معمولاً خانم هایی كه دیر ازدواج می كنند و دیر باردار میشوند ، بیش تر در معرض این كیست ها قرار می گیرند، ولی كاملاً نمی توانیم بگوییم كه براي جلوگيري از كیست تخمدان قرص ضد بارداری بخورند زیرا همه خانم ها كیست تخمدان پیدا نمی كنند بنابراین توصیه می کنیم با مراجعه منظم سالیانه به پزشك متخصص زنان مشاوره و معاینه شوند و هر موقع دردهای مبهم لگنی، لكه بینی و یا بی‌نظمی در قاعدگی پیدا كردند.
منابع:
www.beytoote.com
www.borna.news
